नेकपा माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएको अर्को दिन मात्रै चीनसंग जोड्ने नेपालको मुख्य नाका रसुवागढी नाका खुलेको छ। कोरोना भाइरसको महामारीपछि पहिलो पटक मंगलबार रसुवागढी नाका खुलेको छ। नाका खुलेकै दिन नेपालबाट ५० लाख ७० हजार मूल्य बराबरको वस्तु निर्यात भएको रसुवा भन्सार कार्यालयका प्रमुख भन्सार अधिकृत नारायण प्रसाद भण्डारीले बताए।
‘आठ ट्रक सामान भन्सार पास भएकोमा ६ ट्रक सामान चीन पुगेको छ,’ उनले भने। उनका अनुसार ती वस्तुको भन्सार पास एक हप्ता अघि नै भएको थियो।कोभिड महामारीका कारण २०७६ चैतमा सरकारले नेपाल भित्रने सबै नाका बन्द गरेको थियो। त्यसयता सो नाकाबाट नेपाली वस्तुको निर्यात ठप्प थियो।
कार्यालयका अनुसार तत्कालका लागि रसुवागढी नाका मात्रै खुलेको हो। सिन्धुपाल्चोकको नाका भने नेपाली वस्तु निर्यातका लागि अझै बन्द छ। यो नाकाबाट आयात भने भइरहेको छ। प्रचण्ड प्रधानमन्त्री हुनु र चीनसंगको नाका खुल्नु संयोग मात्र हो या प्रचण्डकै पहलमा खुलिएको हो भन्ने यकिन भने भएको छैन।
केरुङ-काठमाडौं रेलमार्गको सम्भाव्यता अध्ययन गर्न चिनियाँ टोली काठमाडौंमा
केरुङ–काठमाडौं रेलमार्गको सम्भाव्यता अध्ययनका लागि चिनियाँ प्राविधिक टोली मंगलबार काठमाडौं आइपुगेको छ । चाइना रेलवे फस्ट सर्भे एन्ड डिजाइन इन्स्टिच्युट ग्रुपको ६ जना प्राविधिक टोली आएको रेल विभागका महानिर्देशक रोहित बिसुरालले बताए ।
उनका अनुसार टोली आए पनि के कसरी अघि बढ्ने भन्ने सम्बन्धमा छलफल भइसकेको छैन । ‘प्राविधिक टोली काठमाडौं आइपुगेको छ,’ महानिर्देशक बिसुरालले भने, ‘उक्त टोलीले विभागसँग समन्वय गरेर मात्र अध्ययनको काम अघि बढाउने छ ।’ उनका अनुसार प्राविधिक टोलीसँग छलफल बुधवार छलफल हुने छ । प्रारम्भिक अध्ययन अनुसार यसको सम्भाव्यता अध्ययन सक्न ४२ महिना लाग्ने उल्लेख गरिएको छ । ‘प्राविधिक टोलीसँग अध्ययनको काम कसरी अघि बढाउने, कहिलेबाट अध्ययन थाल्ने छलफल गरेर निर्णय गरिने छ,’ उनले भने ।
उक्त रेलमार्गको सम्भाव्यता अध्ययन गर्ने भनेको धेरै भए पनि कोभिडका कारण रोकिँदै आएको थियो । यसअघि गरिएको पूर्वसम्भाव्यता अध्ययनमा प्रारम्भिक विषय मात्र आएका र अब हुने सम्भाव्यता अध्ययनबाट रेलमार्गको वास्तविक दूरी, सुरुङ, पुलको उचाइ, स्टेसनलगायत विषय टुंगिने भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयले जनाएको छ ।
०७८ चैतमा काठमाडौं–केरुङ रेलमार्गको सम्भाव्यता अध्ययन गर्ने सहमति भएको थियो । चैतमा चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ यीको नेपाल भ्रमणका बेला दुई देशका उच्च अधिकारीबीच छिट्टै अध्ययन गर्ने गरी समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको थियो । यसमा दुई देशका उच्च अधिकारी सहमत थिए । तर त्यसपछि अध्ययनका लागि चिनियाँ टोली आएन । उक्त रेलमार्गको पूर्वसम्भाव्यता अध्ययन ०७५ मंसिरमै भएको थियो । ०७६ असोजमा चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले गरेको नेपाल भ्रमणका क्रममा सम्भाव्यता अध्ययन सुरु गर्नेबारे सहमति भएको थियो । उक्त समयमा रेलमार्गको काम चाँडै सुरु गर्नेबारे दुवै देशका उच्च अधिकारी तयार थिए ।
सहमति भएको दुई वर्ष बिते पनि यसमा अहिलेसम्म कुनै प्रगति छैन । प्रारम्भिक अध्ययनअनुसार रसुवागढीदेखि काठमाडौंसम्म ७२ किमि दूरी रहने रेलमार्गमा ९८ प्रतिशत पहाड पर्छ, जसलाई छेडेर रेलमार्ग बनाइनेछ । यसको अध्ययन चीन सरकारले नै गर्ने जनाइएको छ । उक्त रेलमार्ग निर्माण गर्न २ खर्ब ७१ अर्ब ३६ करोड ८० लाख रुपैयाँ अनुमान छ ।