नम्रता २१ वर्षकी भइन् । नोएडामाबस्छिन् । पछिल्लो एक वर्षदेखि उनलाई महिनावारी हुनुअघि स्तन दुख्ने समस्यामा छिन् । महिनावारी हुनुअघि स्तन दुख्ने सामान्य कुरा हो। यस्तो समस्या अधिकांश महिलाहरुमा हुने गर्दछ। नम्रतालाई पनि अहिलेसम्म यसबाट खासै समस्या भएको छैन । तर एक वर्षयता यो समस्या निकै बढेको छ । उनको पीडा सहनै नसकिने हुँदै गएको छ। यो अवधिको अन्त्यमा पनि कम हुन्छ।
नम्रता जान्न चाहन्छिन् यो सामान्य हो वा या ठुलो समस्या हो। लाजका कारण उनले यो कुरा कसैसँग सेयर गरिरहेकी छैनन् । उनको यो समस्या डाक्टरसमू राख्दा डाक्टर जवाफ छ, ‘हर्मोनको उतारचढावका कारण धेरै महिलाहरूलाई महिनावारीअघि स्तन दुख्ने गर्छ। स्तन तुरुन्तै धेरै भारी महसुस हुन थाल्छ। छुँदा दुख्छ । यो सबै प्रिमेन्स्ट्रुअल सिन्ड्रोम को श्रेणी अन्तर्गत आउँछ। यस्तो हुनु सामान्य कुरा हो । कहिलेकाहीँ धेरै असहज महसुस हुन्छ। तर यसमा चिन्ता लिनुपर्ने कुरा छैन ।’
कारण
हर्मोनको उतारचढावका कारण महिनावारीअघि स्तन दुख्ने गर्छ । जब पिरियड साइकलमा अण्डा फुट्छ। त्यसपछि हर्मोनको उतारचढाव बढ्न थाल्छ। हर्मोनको उतारचढावका कारण शरीरभित्र फ्लुइड रिटेन्सन हुन्छ अर्थात् शरीर सुन्निन थाल्छ । जसका कारण स्तन दुख्ने समस्या पनि हुन्छ । यो सामान्य हो। यो पीडा महिनावारी सुरु हुने बित्तिकै आफैं समाप्त हुन्छ।
उपचार
वरिष्ठ परामर्शदाता डा. रितु सेठीका अनुसार यस्तो समस्या भए आफ्नो खानपानमा ख्याल गर्नुहोस्। चिनी, नुन र क्याफिनको मात्रा कम गर्नुपर्छ। किनकी यी चिजहरुमा पानीको मात्रा बढी हुन्छ । शरीरमा जति धेरै पानी जम्मा हुन्छ, त्यति नै स्तनमा दुखाइ र सुन्निने हुन्छ । दैनिक व्यायाम गर्नुहोस्। जंक फूडबाट बच्नुहोस्। बोसो र कार्बोहाइड्रेट को सेवन कम गर्नुहोस्। यदि यसो गर्दा पनि आराम मिल्दैन भने डाक्टरलाई देखाउनुहोस् ।
सम्भव त डाक्टरले तपाईंलाई प्राइमरोज तेल र भिटामिन ई सप्लिमेन्ट दिनेछन् यसले स्तन दुखाइमा आराम दिलाउन मदत गर्दछ । यिनीहरूले पनि राहत पाएनन् भने हर्मोन सप्लिमेन्ट दिइन्छ। यी सप्लिमेन्ट हार्मोनको उतार-चढ़ावलाई सन्तुलनमा राख्छन्। स्तन दुख्ने समस्या कम हुन्छ । यी औषधिहरू डाक्टरको सल्लाह पछि मात्र लिनुहोस्। यसका साथसाथै राम्रो सपोर्ट ब्रा लगाउनुहोस्। चिसो कम्प्रेस गर्न सक्छ। खानपान सही राख्नुहोस्। तनाव नलिनुहोस्। यी टिप्सबाट राहत पाउनुहुनेछ।
डा. रितुले भनेअनुसार महिनावारीअघि स्तन दुख्नु सामान्य कुरा हो । कतिपयमा यो बढी हुन्छ । तर चिन्ता लिनुपर्ने केही छैन। केही औषधि र सप्लिमेन्टले तपाईंको दुखाइ कम गर्न सक्छन्। तर तपाईंले डाक्टरको सल्लाह बिना तिनीहरूलाई कहिल्यै प्रयोग गर्नु हुँदैन। त्यसैले डाक्टरलाई भेट्नुहोस्।
